Lieve lezers,
Inmiddels is het bij de meeste van jullie wel bekent dat is dyslexie hebt. Dit maakt lezen voor mij ietsjes moeilijker dan voor een gemiddeld persoon. Een paar dagen geleden schreef ik dat ik een boek moeilijk kon lezen door het lettertype. Hier haakte veel mensen op in dat het hun vervelend leek en of me dat vaker overkwam.
Omdat ik er eigenlijk nooit bij stil gestaan heb met jullie te delen hoe lezen met dyslexie is wil ik er vandaag eens een blogpost aan wijden.
Lettertype:
Een lettertype doet heel heel erg veel voor mij. Het prettigste is voor mij een lettertype wat net een tikje groter is een juiste woordafstand en niet te ver naar de pagina randen is uitgelijnd. Als het lettertype klein is de woorden dicht op elkaar en heel de pagina breedte word gebruikt dan wordt het voor mij zo druk en onoverzichtelijk dat ik het bijna niet meer kan lezen.
Dit wil natuurlijk niet zeggen dat ik een boek dan weg leg. Ik pak dan meestal een boekenlegger of een kaart om onder elke regel te leggen. En deze schuif ik mee naar mate ik verder lees. Eigelijk net zoals je vroeger op school hebt leren lezen.
Nu zal je misschien even gek opkijken. Maar onze hersenen (zowel die van een dyslectisch persoon als iemand zonder dyslexie) lezen door heen en weer te springen in de zin. Je leest eigenlijk 3 woorden vooruit twee woorden achteruit. Als letters dan dicht op elkaar staan wordt het voor iemand met dyslexie veel te chaotisch en blijven je hersenen heen en weer springen waardoor het niet meer lukt. De boekenlegger zorgt dan voor wat meer rust omdat je de volgende regel niet kan zien. En naar boven springen doen je hersenen bijna nooit.
Het lettertype maakt dus heel veel uit. Een boek kan misschien dikker worden door een groter lettertype en andere uitlijning maar voor mensen met dyslexie leest het boek dan 100x rustiger en sneller.
Hieronder het verschil tussen sommige lettertypes en grootte.
Snelheid:
Iemand met dyslexie leest ongeveer 8 keer langzamer dan een persoon zonder dyslexie. Is dat vervelend?Ja en Nee, ja want jij hebt dat boek in 1 dag uit terwijl ik een week lang vele uren zit te lezen. Nee, want ik kan langer genieten van het boek.
Natuurlijk is het soms wel echt vervelend. Zeker voor mij als blogger, ik wil uitgevers en auteurs niet teleur stellen door hun boek lang te laten liggen. Maar hej sneller lezen dan dat ik nu doe kan ik niet. Een aantal jaar geleden heb ik toen ik nog aan de Juridische Hogeschool zat een les gehad over wat je leestempo is. Mijn leestempo is ongeveer 3x trager dan een ‘normale’ HBO student. Dit wil echter niet zeggen dat ik poepie langzaam ben. De gemiddelde HBO student leest namelijk veel sneller dan de gemiddelde MBO student. Dit namelijk omdat je als HBO’er wel moet omdat je veel meer tekst moet doorzwoegen en het wel moet onthouden. Gelukkig valt dit wel te trainen. Door met een ben er bij te lezen en zo de woorden aan te wijzen of zoals ik hier boven al uitlegde met een boekenlegger of lineaal of gewoon een briefje er onder.
Kort gezegd kun je van mij niet verachten dat ik een super dik boek in 1 dag uit kan lezen. Daar waar andere mensen 8 uur over een boek doe doe ik er 24 uur over. En eigelijk vind ik dat heel erg jammer want er zijn zo veel mooie boeken. En voel ik me vaak schuldig tegenover uitgevers en auteurs.
Niveau
Dit onderwerp is nu niet meer zo zeer aan de orde. Echter was dit vroeger wel een dingetje. Mijn ouders lieten mij gelukkig alles lezen wat ik maar wilde lezen. Ook al wisten ze dat het te moeilijk zou zijn. Echter laten ze je (nu nogsteeds) op scholen op je eigen leesniveau lezen, maar dan lees je veel te simpele boeken. Dit met gevolg dat het verhaal niet past bij de leeftijd en het plezier in lezen vergaat. Nu zeggen sommige ouders maar als ik ze een boek boven hun leesniveau geven dan stellen ze zichzelf teleur omdat het niet lukt. Echter ben ik het hier niet mee eens. Ja, je moet er wat meer moeite voor doen. Maar dat wil niet zeggen dat het boek je niet kan vermaken.
Het advies dat ik elke ouder met een kind met dyslexie mee wil geven is: Zoek een boek wat bij de leeftijd past met een prettige letter en als het kan wat plaatjes.
Dit zijn de drie meest uitspringende punten voor mij. Wil je meer weten laat het dan vooral in de comments weten want dan maak ik binnenkort een item waarin ik al deze vragen beantwoord. Natuurlijk mag je me ook altijd ene mailtje sturen met vragen die je liever niet openbaar zet.
Hebben jullie wel eens stil gestaan bij deze punten?
Liefs, Marjolein
Ik herken het vroeger dachten ze dat ik het ook had. Maar volgens hun niet.. Maar mijn tempo met lezen is ook al snel uren en weken. Maar je geniet er wel meer van dat is waar!
moet zeggen ik het al vaak heb geprobeerd heb uit te leggen aan mensen.
Hoe moeilijk schreven en lezen is ga deze tekst zeker bij houden.
om het makkelijk uit te leggen aan mensen
Als kind zat ik altijd in het laagste leesgroepje op de basisschool, het domme-kinderen-groepje werd dat dan gekscherend genoemd. Er is toen onderzocht of ik dyslexie had, maar daarvoor miste ik de hoofdkenmerk van het verkeerd schrijven van vooral de e en de a, zo werd het toen gezien. Tot mijn 15de heb ik heel veel achterstand gemerkt met lezen, vooral in tempo, maar mijn algemene taalontwikkeling was wel goed wanneer het op spraak aan kwam. Door wil en doorzettingsvermogen ben ik wel doorgegaan met lezen, maar ben er nooit echt snel in geworden.
Tegenwoordig merk ik dat ik er meer moeite mee heb als ik moe of gestrest ben, dan komen woorden soms niet binnen ofzo. De tijd waarin er bij mij werd gekeken of ik het had was begin jaren 90, toen was het nog zo “onbekend” dat je dan maar als slecht lerend op taalgebied werd weggezet. Oké, sorry voor deze mini blog.
Het lijkt me heel erg moeilijk om dyslexie te hebben terwijl lezen een van je grootste hobby’s is. Maar het is fantastisch dat je daardoor niet bent gestopt met lezen!
Wat fijn verwoord. Voor mezelf lezen ging nog wel als kind maar hardop lezen was een gedoe. (tegenwoordig vinden de kinderen het superfijn als ik voorlees, zijn makkelijkere boeken natuurlijk en ik lees iets langzamer wat fijn is voor ze. En bij een moeilijk woord heb ik soms nog even tijd nodig en het publiek vaak ook. Dus dislectisch ouders voorlezen kan het langzamere lezen en hier en daar onderbreking vinden ze fijn) En inderdaad telkens makkelijker teksten zonder goed verhaal bij de leeftijd. Tegenwoordig bestaan er meer makkelijk te lezen boeken met verhalen voor alle leeftijden. In de bibliotheek is hier een speciale afdeling voor, het zijn niet veel boeken, maar het begin is er.
Nog een vraag wat is de gemiddelde leessnelheid van een mbo/hbo/universiteit student.
Wat goed dat je hier aandacht aan besteedt! Ik heb zelf geen dyslexie, maar ben wel slechtziend waardoor ik de dingen die jij noemt goed herken. Ik vind het ook fijn als lettertypes wat groter en makkelijker leesbaar zijn en ik lees ook wat langzamer, daarom maak ik ook graag gebruik van ebooks.